زخم های شریانی و وریدی دو نوع از زخم های باز هستند که بر روی بدن به وجود می آیند ؛ این زخم ها اغلب در اندام های تحتانی مانند پاها تشکیل می شوند .
به دلیل فقدان جریان خون به بافت ، زخم های شریانی در نتیجه صدمه به عروق ایجاد می شوند . زخم های وریدی از آسیب به رگ ها ، ناشی از بازگشت ناکافی خون به قلب ایجاد می شوند.
بر خلاف سایز زخم ها ، ترمیم و درمان این نوع زخم ها ماه ها به طول می انجامد . با اینکه این دو نوع زخم شباهت هایی با یکدیگر دارند اما برای اطمینان از بهبودی کامل و سریع نیازمند روش های درمانی متفاوت هستند .
تفاوت علائم زخم های شریانی و وریدی
علائم شایع ایجاد زخم ، درد و تورم است و علائم دیگر بین این دو نوع زخم متفاوت است .
زخم های شریانی
زخم های شریانی معمولا در قسمت های بیرونی مچ پا ، پا ، پاشنه ی پا و انگشتان به وجود می آیند اما در مناطق دیگری نیز شکل می گیرند . زخم های شریانی دردناک بوده و ظاهری ” بیرون زده و گرد ” دارند .
سایر علائم یا خصوصیات زخم های شریانی عبارتند از :
- زخم هایی با زنگ : قرمز ، زرد ، سیاه
- زخم های عمیق
- پوست محکم شده و بدون مو
- درد پا در شب
- بدون خونریزی
- ناحیه ی آسیب دیده به دلیل حداقل جریان خون سرد است
- قسمت آسیب دیده ، در هنگام آویزان شدن قرمز شده و وقتی در ارتفاع قرار بگیرد رنگ پریده می شود.
زخم های وریدی
زخم های وریدی معمولا در زیر زانو و در قسمت داخلی مچ پا به وجود می آیند . گاهی اوقات بیمار احساس ناخوشایندی نداشته و یا بسیار کم است ، مگر در صورتی که زخم عفونت کرده باشد . در موارد دیگر زخم های وریدی دردناک هستند .
منطقه آسیب دیده همچنین ممکن است با علائم زیر همراه باشد :
- التهاب
- ورم
- تیر کشیدن
- پوست خارش دار و سخت شده
- پوسته پوسته شدن یا وَر آمدن پوست
- لکه های قهوه ای یا سیاه بر روی پوست
- ترشح
چه چیزی باعث ایجاد زخم های شریانی و وریدی می شود
گردش خون ضعیف اغلب باعث ایجاد زخم می شود . هنگامی که جریان خون کاهش می یابد ، پوست و بافت در مناطق آسیب دیده ، از اکسیژن و مواد مغذی محروم می شوند ، در نتیجه این مناطق ملتهب شده و زخم باز را به وجود می آورند .
اگر چه زخم ها می توانند در قسمت های مختلف بدن به وجود بیایند ، زخم های شریانی و وریدی اغلب در پا ها دیده می شوند .
زخم های شریانی
مسدود شدن شریان ها علت شایع زخم های شریانی است ؛ این نوع از زخم ها در دسته ی زخم های ایسکمیک ( زخم هایی که در نتیجه ی گردش خون ضعیف ایجاد می شوند ) قرار دارند . شریان ها مسئول رساندن مواد مغذی و اکسیژن به بافت های مختلف هستند در نتیجه شریان های مسدود شده ، مانع از جاری شدن خون غنی از مواد مغذی به اندام ها می شوند که این اتفاق در نهایت منجر به ایجاد زخم می شود .
سایر علل احتمالی زخم های شریانی عبارتند از :
- سن
- دیابت
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- نارسایی کلیه
- ضربه ی روحی
- آترواسکلروز یا ضخیم شدن عروق
- واسکولیت یا رگ آماس (دسته ی بزرگی از بیماری های التهابی رگ های خونی)
زخم های وریدی
زخم های وریدی از شایع ترین نوع زخم های پا به شمار می آیند و به دلیل آسیب رسیدن به رگ ها ایجاد می شوند . رگ ها وظیفه رساندن خون از قسمت های مختلف بدن به قلب را از طریق دریچه های یک طرفه دارند ؛ این دریچه ها مانع از نرسیدن خون به قلب می شوند .
در صورتی که خون به درستی و در یک جهت در رگ حرکت نکند ، ممکن است در قسمتی از بدن جمع شود ؛ این اتفاق منجر به آسیب رسیدن به رگ ها و نشت مایعات و سلول های موجود در خون می شود که نتیجه ی آن ایجاد اِدم یا ورم بوده و از جریان خون نرمال و کافی در بافت جلوگیری می کند ، در نهایت این بافت می میرد و زخم شروع به تشکیل شدن می کند .
سایر علل احتمالی زخم های وریدی شامل موارد زیر است :
- واریس
- فشار خون بالا
- ضربه ی روحی
- شکستی یا جراحت
- چاقی
- اختلالات لخته شدن خون
- ترومبوزیس (ایجاد لخته) در رگ های عمقی
- نارسایی قلبی
- حاملگی
در صورتی که علائم زخم های شریانی و یا وریدی را دارید فورا به پزشک مراجعه کنید ؛ علاوه بر موارد گفته شده ممکن است علائم زیر نیز ظاهر شوند :
- تب
- بوی ناخوشایند
- ترشح
- بی حسی
در مواد شدید تر ، این علائم می تواند نشانه ی عفونت زخم بوده و در صورت عدم درمان ، بیمار به قطع عضو نیاز پیدا می کند .
درمان زخم های پا
قبل از معرفی درمان ، پزشک باید علت اصلی ایجاد زخم را مشخص کند . زخم ها به وسیله ی مراقبت مناسب و آنتی بیوتیک ها قابل درمان هستند اما تشخیص علت اصلی به وجود آمدن زخم می تواند باعث بهبودی زخم شده و از عود کردن مجدد آن جلوگیری کند .
برخی از شرایطی که باعث ایجاد زخم می شوند ، عبارتند از :
- دیابت
- ترومبوزیس رگ های عمقی
- روماتیسم مفصلی
- بیماری های شریانی
- لوپوس
- بیماری مزمن کلیوی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
با اینکه درمان اولیه ی همه ی زخم ها بر روی افزایش جریان خون به ناحیه ی آسیب دیده تمرکز می کند ، اما در کنار این کار پزشک معالج اهداف زیر را نیز دنبال می کند :
- کاهش درد
- بهبود زخم به صورت موثر
- سرعت بخشیدن به روند بهبودی
درمان زخم های شریانی
برای درمان زخم های شریانی ، پزشک سعی خواهد کرد گردش خون را به ناحیه آسیب دیده بازگرداند . درمانِ دلیلِ اصلی به وجود آمدن زخم ، به وسیله ی آنتی بیوتیک ها می تواند در کاهش علائم کمک کند اما زخم را به طور کامل بهبود نمی بخشد . پزشکان ممکن است در کنار استفاده از آنتی بیوتیک ها ، به وسیله ی جراحی جریان خون را به بافت و اُرگان ها باز گردانند .
برای معالجه ی زخم های شریانی گزینه های مختلفی برای جراحی وجود دارد که یکی از آن ها آنژیوپلاستی (روشی درمانی برای برطرف کردن تنگی رگ های خونی) است ؛ در این روش با استفاده از یک بالون شریان آسیب دیده را به منظور جریان بهتر خون ، درمان می کنند ، با طبیعی شدن جریان خون علائم زخم از بین می رود .
اگر جریان خون ترمیم نشود یا زخم به شدت آلوده شده باشد ، پزشک شما ممکن است قطع عضو را پیشنهاد کند .
برای جلوگیری از گسترش زخم و عفونت ، لازم است تا زخم های شریانی تمیز ، خشک و بانداژ شده باشند ؛ در مورد زمان تعویض بانداژ ، تغییر در سبک زندگی و سایر توصیه های درمانی با پزشک خود مشورت کنید .
درمان زخم ها وریدی
بهبودی زخم های وریدی می تواند تا ماه ها به طول بینجامد و در برخی موارد نادر ، ممکن است بهبودی حاصل نشود . همانند زخم های شریانی ، درمان زخم های وریدی بر روی بهبود خون رسانی به ناحیه ی آسیب دیده متمرکز است .
پزشک شما ممکن است استفاده از آنتی بیوتیک را به منظور درمان علت اصلی زخم ، جلوگیری از عفونت و عود کردن دوباره ی زخم پیشنهاد کند . با این حال ، آنتی بیوتیک ها به تنهایی نمی توانند زخم های وریدی را درمان کنند .
پزشک نحوه ی اصولی تمیز کردن و تعویض بانداژ را به بیمار توضیح می دهد ؛ همچنین ممکن است تراکم تراپی (compression therapy) را نیز پیشنهاد کند ، در این روش درمانی شما نیازمند استفاده از بانداژ های فشرده و یا جوراب های ساق بلند ، در ناحیه ی آسیب دیده هستید ؛ تحمیل فشار بر محل زخم می تواند جریان خون را بهتر کرده و علائم را کاهش دهد .
مسکن ها برای کاهش درد بیمار تجویز شده و به بیمار توصیه می شود تا ناحیه ی آسیب دیده را بالاتر از سطح بدن خود نگه دارد .
چشم انداز مقاله
زخم های شریانی و وریدی حاصل جریان خون ضعیف هستند . در صورتی که این زخم ها درمان نشده و به حال خود رها شوند ، می توانند عوارض جدی ای را برای بیمار رقم بزنند . اگر شاهد علائم نامتعارف شدید و یا در اندام های تحتانی خود احساس درد کردید ، سریعا به پزشک مراجعه کنید .
به هیچ وجه ” خود درمانی ” نکنید ! زخم یا علائم شما می تواند نشانه ای از وضعیتی جدی تر باشد . برای انتخاب بهترین و مناسب ترین روش درمانی ، با پزشک مشورت کنید .
بدون نظر