درمان زخم
زخم چیست؟
زخم، جراحت و یا آسیب به بافت زنده، در پی عوامل مختلف رخ می دهد. انواع مختلفی از زخم ها وجود دارد که ناشی از عوامل مختلف با درجات شدت مختلف ایجاد می شود. برخی از زخم ها خفیف هستند اما برخی دیگر ممکن است به اندازه ای شدید و عمیق باشند که باعث از دست دادن عملکرد کل اندام، بافت یا سلول ها شوند.
عوامل ایجاد زخم
عوامل بسیاری ممکن است سبب بروز زخم شود اما عواملی که باعث ایجاد آسیب بافتی می شوند عبارتند از:
- عوامل مکانیکی
- عوامل شیمیایی
- عوامل تابشی
- عوامل بیولوژیکی
همانطور که گفته شد این عوامل قادر به ایجاد آسیب بافتی و مرگ هستند. در ادامه مطلب این زخم ها، بر اساس شدت و مکانیزیم آن ها مورد بحث قرار خواهد گرفت.
عوامل مکانیکی
زخم می تواند ناشی از تاثیر نیروهای مکانیکی بر روی بافت بدن تاثیر بگذارد. هنگامی که یک نیروی مکانیکی بر روی بافت وارد می شود، اما سبب باز شدن پوست بدن نمی شود، در این زمان می گویند که بافت بدن دچار کوفتگی یا کبودی شده است. اما زمانی که نیروی مکانیکی باعث ایجاد زخم باز می شود، آن آسیب به عنوان یک پارگی یا دریدگی منسوب می شود. بنابراین کوفتگی و پارگی نمونه هایی از آسیب مکانیکی به بافت زنده بدن است. انواع دیگری از آسیب های مکانیکی نیز وجود دارد.
عوامل شیمیایی
عوامل شیمیایی شامل مایعات و گاز های خورنده مانند اسید های غلیظ شده یا قلیایی قوی، و همچنین سموم ناشی از گزش مار و حشرات سمی که می توانند زخم بر روی بافت بدن ایجاد کنند، می شود. عوامل شیمیایی مانند اسید هیدروکلریک HCL، هیدروکسید سدیم و برخی از گازهای غلیظ و خورنده.
عوامل شیمیایی می توانند باعث ایجاد زخم های بافت و نکروز پوست شود مانند نیش زدن مار، سوختگی پوست به واسطه اسید یا استریکرد مری به علت نوشیدن مواد قلیایی به ویژه در کودکان.
عوامل تابشی
عوامل تابشی می تواند در اشکال مختلف مانند اشعه ایکس، انرژی اتمی، گرما، برق ولتاژ بالا و سرمای شدید باشد. تمام این موارد می توانند باعث نکروز پوست شوند.
عوامل بیولوژیکی ( میکروارگانیسم های بیماریزا )
این ارگانیسم ها به طور مستقیم باعث ایجاد زخم نمی شوند، اما سبب بروز زخم زود هنگام می شوند. و باعث ایجاد نکروز گسترده و بزرگ شدن زخم موجود می شوند. پاتوژن ها از مواد شیمیایی شناخته شده به عنوان مواد سمی استفاده می کنند که سبب تجزیه بافت شده و می تواند باعث واکنش های حساسیت زا شود.
انواع زخم
طبقه بندی زخم بر اساس طبیعت زخم به شرح زیر است:
- زخم باز
- زخم بسته
- کبودی یا کوفتگی
- پارگی
- خلیدگی ( سوراخ شدن بافت )
- زخم نفوذی و رسوخی
با این حال، زخم ها در دو حالت کلی زخم باز و زخم بسته طبقه بندی می شوند.
زخم بسته
زخم بسته به زخم هایی گفته می شود که بدون از بین رفتن سطح پوست، زخم زخ می دهد. زخم زیر پوستی بدون تاثیر بر روی پوست ایجاد می شود. یک نمونه از زخم بسته، کبودی و کوفتگی می باشد. عفونت کردن زخم بسته بسیار نادر است واگر بدون عارضه گسترده و آسیب جدی به عضلات و استخوان ها باشد، به زودی درمان می شود.
زخم باز
بر خلاف زخم های بسته، در زخم باز پوست محل زخم به طور کامل شکافته و باز می شود. تهاجم توسط میکروارگانیسم ها، خطر اصلی برای زخم های باز محسوب می شود.
نمونه هایی از زخم باز:
- پارگی
- ساییدگی
- سوراخ شدن بافت ( زخم گلوله )
- زخم نفوذی و…
کبودی و کوفتگی
این نوع از زخم ها ناشی از آسیب به بافت های زیر جلدی است و عمدتا ناشی از ضربه مستقیم به بدن ایجاد می شود. در زخم های کبودی و کوفتگی، اختلال در بافت همبند و تجمع خون در بافت ضرب دیده مشاهده می شود که با گذشت زمان به صورت کبودی و کوفتگی دیده می شود. باقی ماندن پوست در این نوع از زخم، سبب پیشگیری از هجوم میکروارگانیسم ها به زخم می شود. این نوع از زخم بهبود می یابند اما ممکن است مراحل درمان به کندی صورت گیرد.
ساییدگی
خراش و ساییدگی زمانی رخ می دهد که تنها لایه های سطحی پوست از بین وی رود. ساییدگی ساده ترین شکل زخم باز محسوب می شود. زخم هایی که در حد ساییدگی و خراش هستند به سرعت بهبود پیدا می کنند.
سوراخ شدن پوست و بافت
سوراخ شدن پوست و بافت زمانی رخ می دهد که نقطه ورود یک عامل مکانیکی که باعث ایجاد زخم می شود، باشد. در این حالت جسم ناخن یا چاقوی باریک، در پوست و بافت نفوذ می کند. این نوع از زخم از زخم ساییدگی عمیق تر است.
دریدگی یا پارگی
این نوع از زخم باز زمانی اتفاق می افتد که نقطه ورود زخم در مقایسه با زخمی که سبب سوراخ شدن پوست می شود، بزرگتر باشد.
زخم نفوذی
زخم نفوذی زمانی رخ می دهد که زخم سبب ایجاد حفره در بدن مانند شکم، سینه یا لگن شده و از بافت بدن عبور می کند.
طبقه بندی زخم ها بر اساس آلودگی
زخم را می توان بر اساس آلودگی به زخم های تمیز ( یا زخم خالص و پاک )، و یا زخم آلوده طبقه بندی کرد. این طبقه بندی می تواند در مدیریت زخم کمک کند.
زخم تمیز
این نوع از زخم ها حداقل احتمال خطر ابتلا به عفونت را دارد. ( 1 الی 2% ). هیچ نیازی برای استفاده از آنتی بیوتیک در این نوع از زخم ها وجود ندارد. به جز افرادی که مبتلا به بیماری ضعف ایمنی هستند و یا دارای دریچه مصنوعی قلب هستند.
زخم آلوده
احتمال ابتلای این زخم به عفونت از زخم های تمیز بیشتر است ( کمتر از 10% ). برای درمان این نوع از زخم ممکن است متخصص زخم شما برایتان آنتی بیوتیک تجویز کند.
برخی از خدمات کلینیک دکتر روناک موسوی، کلینیک درمان زخم در تهران:
درمان زخم عفونی
درمان زخم دیابت
درمان زخم پای دیابتی
درمان زخم عروقی
درمان زخم حاد
درمان زخم سوختگی
درمان زخم جراحی
اوزون تراپی
وکیوم تراپی
درمان با PRP
بدون نظر