هر فردی در طول زندگی خود تجربه زخم و بریدگی را داشته است. در بیشتر مواقع زخم ها با مراقبت صحیح و مصرف آنتی بیوتیک ها درمان می شوند. با این حال در افراد دیابتی روند ترمیم زخم با سایر افراد کمی متفاوت است. زخم دیابتی مانند سایر زخم های دیگر بروز پیدا می کند با این تفاوت که افراد دیابتی ممکن است دردی در ناحیه آسیب دیده حس نکنند. این امر نیز به دلیل گردش خون ضعیف و آسیب به سیستم عصبی بدن رخ می دهد.

از این رو درمان زخم های دیابتی یکی از مهمترین اقداماتی است که افراد دارای دیابت باید به آن توجه داشته باشند. زیرا روند ترمیم زخم در این افراد بسیار آهسته است و در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، وخیم تر می شوند. در برخی از مواقع نیز امکان قطع عضو در ناحیه پا وجود دارد. در این مقاله سعی داریم در مورد باید و نباید های زخم های دیابتی و نحوه مراقبت از آنها، اطلاعات کاربردی و جامعی را در اختیار شما قرار دهیم.

باید های پیشگیری و مراقبت از زخم دیابتی

این زخم ها بیشتر در نواحی تحتانی بدن به خصوص پاها خود را نشان می دهند. از این رو رعایت بهداشت فردی و چکاپ روزانه بدن از جمله اقداماتی است که باید در برنامه روتین این بیماران قرار گیرد. در ادامه برخی از اقدامات لازم جهت درمان و مراقبت از این زخم ها را عنوان می کنیم.

بررسی روزانه پاها و اندام های بدن

همانطور که گفته شد بیماران دیابتی نسبت به سایر افراد از حس کمتری در نواحی بدن به خصوص پاها برخوردار هستند. از این رو ممکن است هر گونه ضربه، بریدگی و زخم روی بدن خود را حس نکنند. زیرا این بیماران در بیشتر مواقع دچار نوروپاتی دیابتی می شوند که در نتیجه آن عصب های انتقال هورمون درد در آنها از بین می رود. بنابراین با هر گونه خراش روی بدن دردی را حس نخواهند کرد.

از آنجایی که گلوکز بالا سبب کاهش سرعت گردش خون در اندام ها می شود، از این رو روند درمان زخم ها کندتر از افراد دیگر است. به همین دلیل بررسی روزانه بدن به خصوص پاها از جمله اقداماتی است که افراد دیابتی باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند.

طبق آمار منتشر شده توسط FDA حدود 80 درصد از قطع عضو ها با ایجاد زخم دیابتی در پاها شروع می شود. در صورتی که افراد دیابتی از توانایی لازم جهت چکاپ بدن خود برخوردار نباشند، کافی است از مراقبان یا افراد خانواده خود بخواهند این کار را برای آنان انجام دهند.

چک کردن سطح قند خون

دیابت به دلیل بالا بودن سطح گلوکز یا قند خون ایجاد می شود. مصرف داروهای کنترل قند خون جهت تنظیم آن بسیار کارآمد است. با این حال مصرف برخی از مواد غذایی ممکن است اثر داروها را خنثی کند. از این رو بررسی سطح قند خون به صورت روزانه مهمترین اقدامی است که باید برای این بیماران انجام شود. زیرا در صورتی که این افراد به زخم دیابتی مبتلا باشند، جهت سرعت بخشیدن به روند درمان آنها باید سطح قند خون در حد نرمالی قرار گیرد.

امروزه دستگاه های پزشکی معتبری جهت انجام این کار در خانه وجود دارد که با قیمت های مقرون به صرفه در بازار پزشکی توزیع می شوند. تهیه این دستگاه ها به بیمار کمک می کند تا بدون مراجعه به بیمارستان یا مطب پزشک، قند خون خود را کنترل کند.

تهیه رژیم غذایی سالم

غذا نقش مهمی در روند بهبود زخم دیابتی و درمان آن دارد. رژیم غذایی افراد دیابتی باید با برنامه ای مشخص و بسیار اصولی توسط پزشک تنظیم شود. بنابراین هر گونه اقدام خودسرانه در این زمینه ممکن است وضعیت بیمار را بدتر کند. افراد دیابتی به دلیل مصرف داروهای کاهش قند خون در صورت عدم خوردن غذای کافی، ممکن است ناگهان دچار افت قند خون شوند و به کمای دیابتی فرو روند.

از این رو رژیم غذایی سالم باید حاوی کالری، پروتئین، ویتامین، مواد معدنی باشد. ویتامین C و روی دو ماده بسیار مهمی هستند که در بهبودی سریع تر زخم دیابتی نقش پررنگی دارند. ممکن است پزشک مصرف مکمل را نیز به این افراد توصیه کند.

پرس و جو از پزشک در مورد روش های نوین درمان

از آنجایی که زخم های دیابتی دارای انواع متفاوتی هستند، از این رو درمان آنها باید توسط پزشک و زیر نظر او انجام شود. بهبودی برخی از زخم ها کاری دشوار است و به زمان و گزینه های درمانی نوینی احتیاج دارد. زخم دیابتی حاد و عمیق ممکن است با درمان هایی مانند دبریدمان، مصرف آنتی بیوتیک ها و شستشو بهبود پیدا نکند.

از این رو درمان های نوین مانند اکسیژن درمانی هایپرباریک گزینه مناسبی برای بهبودی سریع تر زخم ها عنوان می شود. در این روش اکسیژن خون افزایش پیدا می کند که این امر روند درمان را سریع تر خواهد کرد.

همچنین جایگزین کردن پوست به ایجاد محیطی تمیز و مرطوب جهت درمان زخم ها کمک بسیاری می کنند. بدین طریق باکتری ها از زخم دور می شوند و احتمال گسترش عفونت از بین می رود. این روش ممکن است به صورت دائم یا موقت انجام شود.

تعویض پانسمان زخم دیابتی به طور مرتب

پانسمان ها به ایجاد محیطی مرطوب و به دور از آلودگی در زخم کمک می کنند و این امر روند درمان را سرعت خواهد بخشید. تعویض روزانه پانسمان ها زیر نظر پزشک از جمله باید های درمان این نوع از زخم ها است.

اقدامات ممنوع در زمان پیدایش زخم دیابتی

افراد مبتلا به زخم های دیابتی در کنار کلیه اقدامات ضروری جهت بهبود خود باید از انجام برخی کارها پرهیز کنند. زیرا هر چقدر از روش های نوین جهت درمان استفاده شود، عدم رعایت برخی از نکات روند درمان را کندتر خواهد کرد. در ادامه نباید های زخم های دیابتی را عنوان می کنیم.

عدم مصرف دخانیات و مشروبات الکلی

مشروبات الکلی و دخانیات سبب کاهش اکسیژن رسانی در بدن می شوند. جهت سرعت در روند بهبودی زخم ها، باید به آنها اکسیژن کافی برسد. از این رو افرادی که سیگار می کشند در مقایسه با سایر افراد دیابتی دیرتر بهبود پیدا می کنند. این مواد همچنین سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهند که به نوبه خود درمان را با مشکل مواجه خواهد کرد.

جلوگیری از ایجاد فشار به زخم دیابتی

انجام هرگونه اقدامی که منجر به ایجاد فشار روی زخم شود سبب افزایش آلودگی ها و عفونت های آن خواهد شد. از این رو دستکاری زخم و بریدن پوست اطراف آن نباید به صورت سرخود انجام شود.

عدم استفاده از کفش های نامناسب

از آنجایی که زخم پای دیابتی خطرات بسیاری را برای افراد دارای دیابت ایجاد می کند، از این رو تهیه کفش مناسب به کاهش فشار پا کمک بسیاری خواهد کرد. کفش های طبی و پزشکی به صورت استاندارد طراحی می شوند و در زمان راه رفتن و انجام ورزش مشکلی را در پای افراد دیابتی ایجاد نمی کنند.

در انتهای کلام…

زخم دیابتی یکی از مشکلاتی است که افراد دیابتی را به خود درگیر می کند. این زخم ها در صورت عدم درمان به موقع گسترش پیدا می کنند و در بدترین حالت سبب قطع عضو می شوند. از این رو با رعایت باید ها و نباید های درمانی نگرانی ها برطرف خواهد شد.

 انجام پانسمان، شستشوی زخم ها، انتخاب کفش مناسب، عدم مصرف مشروبات و دخانیات، اطلاع از درمان های جدید، رژیم غذایی مناسب، چکاپ روزانه قند خون و بررسی پاها از جمله باید ها و نباید هایی است که برای افراد دارای زخم های دیابتی عنوان می شود.

Source: www.medicalnewstoday.com, www.diabetesselfmanagement.com