همه ما زخم ها و خراش هایی داشته ایم که می توان در خانه از آن ها مراقبت کرد. اما در مورد زخم های جدی تر چه باید کرد؟ از آن نوع زخم هایی که نیاز به بخیه یا بستری شدن دارند؟
انواع مختلف زخم ها
بیشتر ما فکر می کنیم زخم ها تصادفی رخ می دهند، اما حتی برش های جراحی و همچنین جاهایی که لوله ها یا کاتترها به داخل بدن می روند نیز زخم محسوب می شوند. پوست بزرگ ترین عضو بدن ماست و به حافظت بدن در برابر میکروب هایی (باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها) که در سطح آن زندگی می کنند، کمک می کند. بنابراین، هر چیزی که پوست را بشکافد، زخم به شمار می آید؛ زیرا وقتی پوست شکافته می شود، احتمال ورود میکروب به درون بدن و ایجاد عفونت وجود دارد.
هرچه زخم عمیق تر، بزرگ تر یا آلوده تر باشد، به مراقبت بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل است که تیمی از پزشکان و پرستاران آموزش دیده با تخصص زخم، با هم کار می کنند تا زخم های جدی را کنترل و معالجه کنند.
پزشکان و پرستاران ابتدا درمان را با ارزیابی یک زخم بر اساس خطر عفونت شروع می کنند:
زخم های “تمیز” – آن هایی که به باکتری آلوده نیستند – کمترین خطر عفونت را دارند و این مسئله مراقبت از آن ها را آسان تر می کند. برشی که یک جراح در هنگام ترمیم ACL روی زانوی فرد ایجاد می کند، احتمالاً زخم تمیز است؛ زیرا منطقه قبل از عمل با محلول ضد باکتریایی تمیز می شود – و در محلی از بدن است که احتمال ابتلا به عفونت کم است.
زخم های کثیف یا آلوده، مانند آبسه، خراش یا برش عمیق یا زخم اسلحه، داستان دیگری دارند. این نوع از زخم ها برای جلوگیری از عفونت نیاز به درمان و نظارت ویژه ای دارند.
بعضی اوقات زخم تمیز است، اما در محلی از بدن ایجاد شده است که خطر عفونت وجود دارد. اگر زخم در ناحیه ای قرار داشته باشد كه باكتری زیادی دارد – مانند دستگاه ادراری، دستگاه گوارش یا دستگاه تنفسی – مایعات و سایر آلاینده ها می توانند وارد زخم شده و باعث عفونت شوند. خاک یا جسم خارجی در زخم نیز می تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
علائم عفونت زخم
بعضی از شایع ترین علائم عفونت زخم عبارتند از:
- . تب بالای 38 درجه
- احساس ناخوشی عمومی
- ترشحات سبز رنگ، چرکی و بدبو
- درد مداوم یا افزاینده
- قرمزی پوست اطراف زخم
- تورم ناحیه زخم
- داغ بودن پوست اطراف زخم
- عدم توانایی حرکت دادن ناحیه آسیب دیده
بستن زخم های جدی
اگر زخم تمیز باشد، پزشک با بخیه زدن لبه ها در دو لایه جداگانه، آن را خواهد بست. پزشک از بخیه های قابل حل برای متصل کردن لایه عمیق تر بافت زیر پوست استفاده خواهد کرد. سپس او پوست رویی را استیپل (staple) کرده، چسب (tape) می زند و بخیه می کند.
بعضی اوقات پزشکان از نوار یا بخیه قابل حل برای متصل کردن لایه بالایی پوست و همچنین لایه زیرین استفاده می کنند. در غیر این صورت پزشک پس از حدود 7 تا 10 روز هر گونه بخیه سطح یا منگنه را برخواهد داشت.
همیشه پزشکان زخم را بلافاصله نمی بندند. اگر احتمال آلودگی زخم وجود داشته باشد (مثلاً گاز گرفتگی های حیوانات)، آن را باز می گذارند تا تمیز شود. بستن زخم آلوده می تواند باکتری ها را در داخل آن به دام بیندازد و منجر به عفونت شود. وقتی پزشکان مطمئن شدند که هیچ باکتری یا آلودگی های دیگری باقی نمانده، زخم را بخیه زده یا می بندند.
بعضی اوقات، پزشکان به این نتیجه می رسند که بهتر است به هیچ وجه زخم را بخیه نکنند. اگر کسی بافت زیادی از دست داده باشد (مثلاً پس از یک تصادف جدی)، عمدتاً بهتر است که زخم باز بماند تا از طریق تشکیل اسکار طبیعی بهبودی پیدا کند.
همچنین پزشک از شما در مورد وضعیت واکسن کزاز سؤال خواهد کرد، تا اطمینان حاصل کند که واکسن را به موقع زده اید.
فرآیند بهبودی زخم
قبل از شروع بهبودی، بدن برای محافظت در برابر عفونت آماده می شود. برای چند روز اول، ممکن است زخم متورم، قرمز و دردناک باشد. این التهاب نشانه ضعف سیستم ایمنی بدن برای محافظت از زخم در برابر عفونت است. برای کمک به روند بهبودی، همیشه زخم خود را تمیز و خشک نگه دارید.
همان طور که بدن کار خود را برای بهبودی در قسمت های داخلی انجام می دهد، پوسته خشک و موقتی (دلمه) بر روی زخم در قسمت بیرونی شکل می گیرد. کار این دلمه محافظت از زخم است تا پوست آسیب دیده ی زیر آن بهبود پیدا کند.
در زیر سطح محافظ دلمه، بافت جدیدی شکل می گیرد. بدن رگ های خونی آسیب دیده را ترمیم می کند و پوست، کلاژن (نوعی فیبر پروتئین سفت و سفید) برای اتصال مجدد بافت های آسیب دیده تولید می کند.
هنگامی که کار بهبودی انجام شد، دلمه زخم خشک می شود و می افتد، پوست ترمیم شده و غالباً جای زخم (اسکار) باقی می ماند. در این مرحله، مقاومت و استحکام جای زخم تقریباً 80-90 درصد از پوست طبیعی خواهد بود. چند ماه طول می کشد تا جای زخم به 100 درصد پوست طبیعی برگردد.
چرا زخم ها با پوست طبیعی تفاوت دارند؟ پوست ما از دو پروتئین تشکیل شده است: الاستین، که به پوست انعطاف پذیری می دهد و کلاژن که به آن قدرت می بخشد. اما از آنجا که بدن نمی تواند الاستین جدید تولید ایجاد کند، زخم ها کاملاً از کلاژن ساخته می شوند. بنابراین آن ها نسبت به پوست اطراف خود خشن تر بوده انعطاف پذیرتری کمتری دارد.
مراقبت از زخم های جدی در خانه
زخم های جدی یک شبه بهبود نمی یابد. ممکن است هفته ها طول بکشد تا بدن بتواند بافت جدید بسازد. بنابراین بعد از ترک بیمارستان یا مطب پزشک، برای جلوگیری از ایجاد عفونت و به حداقل رساندن جای زخم ها مهم است که مراقبت خوبی از آن ها در منزل داشته باشید.
از آنجا که زخم ها ممکن است بسیار متفاوت باشند، پزشک دستورالعمل مناسب برای مراقبت از خودتان را پس از اینکه از بیمارستان به خانه بازگشتید به شما می دهد. در بیشتر موارد، پزشکان از بیماران می خواهند:
- زخم را با پانسمان تمیز بپوشانند تا زمانی که دیگر مایعی از آن تخلیه نشود. پزشک یا پرستار شما را راهنمایی خواهند کرد که چگونه و هر چند وقت یک بار پانسمان را عوض کنید.
- بعد از عمل، حدود 2 تا 4 روز دوش نگیرید. از آنجا که هر مورد متفاوت است، از پرستار یا پزشک خود بپرسید قبل از اینکه بتوانید حمام کنید، چه کاری باید انجام دهید.
- تا زمانی که مجدداً به پزشک خود مراجعه نکرده اید، از خیس شدن در وان و یا شنا خودداری کنید. آلودگی موجود در آب می تواند درون زخم فرو رود و آن را آلوده کند. همچنین، این خطر وجود دارد که در صورت خیس شدن بیش از حد، زخم از هم باز شود.
- سعی کنید حیوانات خانگی را از زخم خود دور نگه دارید.
- از دستکاری یا خراش دادن دلمه زخم ها خودداری کنید. ممکن است زمانی که پوست زیر دلمه زخم در حال بهبودی است زخم دچار خارش شود. اما دستکاری یا خراش دادن دلمه زخم ها می توانند پوست جدید زیر آن را پاره کند. در این صورت بهبودی زخم بیشتر طول می کشد و ممکن است جای زخمی که باقی می ماند بدتر باشد.
بدن ما برای بهبودی به ویتامین ها و مواد معدنی متکی است. سعی کنید در حالی که زخم شما بهبود می یابد، غذاهای سالمی بخورید، به خصوص میوه ها و سبزیجاتی که سرشار از ویتامین هستند و پروتئین های بدون چربی را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید.
برای جلوگیری از یبوست مقدار زیادی آب بنوشید و غذاهای پر فیبر مانند غلات کامل بخورید. (یبوست ممکن است از عوارض جانبی داروهای مسکن باشد.)
ممکن است زخم شما به سرعت بهبود یابد، اما مدت زمان بهبودی جای زخم ها و اسکارها ممکن است طولانی تر باشد. جای زخم ها، را با لوسیون یا ژله پترولیوم (با نام تجاری وازلین) ماساژ دهید. انجام این کار کمک می کند که کلاژن با الاستین موجود در پوست اطراف مخلوط شود و جای زخم ها کاهش یابد. اما قبل از امتحان کردن این کار از پزشک خود یا متخصصین مراقبت از زخم سؤال کنید که آیا ماساژ زخم ایده خوبی است یا خیر.
آیا جای زخم باقی می ماند؟
اگر نگران باقی ماندن جای بخیه های خود هستید بهتر است مواردی که در ادامه ذکر می شوند را انجام دهید:
- در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرید. پوست آسیب دیده تا 6 ماه بعد به آفتاب حساس تر است و هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید تغییر رنگ می دهد. زخم خود را با با کلاه یا لباس های مناسب بپوشانید..
- از ورق ها یا ژل ها سیلیکونی استفاده کنید. محصولات حاوی سیلیکون می توانند برای بهبودی جای زخم و کم رنگ شدن آن مفید باشند. برای تأثیرگذاری باید حداقل 12 ساعت در روز از آن ها استفاده کنید. پیش از استفاده از هر محصولات حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- با نوک انگشتان خود جای زخم تان را صورت دایره ای و با فشار اندک ماساژ دهید. این کار می تواند به نرم و صاف شدن زخم شما کمک کند.
چه موقع باید با پزشک تماس بگیرم؟
اگر یک زخم عمیق یا بزرگ عفونت کند، ممکن است تبدیل به یک مشکل جدی شود. در صورت بروز هر یک از این موارد، فوراً با پزشک یا جراح خود تماس بگیرید:
- اگر دچار تب یا تورم غدد (یا هر دو) شوید.
- اگر حتی با وجود استفاده از داروهای مسکن دردتان افزایش پیدا کند، و یا درد فراتر از ناحیه زخم باشد.
- ناحیه اطراف زخم ورم بیشتری بکند.
- قرمزی در حال گسترشی در اطراف زخم وجود داشته باشد یا رگه های قرمز روی پوست اطراف زخم به وجود آید.
- خون یا چرک از زخم خارج شود.
- علائم کمبود آب در بدن داشته باشید، علایمی مثل کم شدن ادرار، ادرار تیره رنگ، خشکی دهان یا فرو رفتگی چشم ها.
در دوران جوانی و نوجوانی خراش ها و زخم ها با سرعت بیشتری بهبود پیدا می کنند. شاید استراحت کردن و کم کردن بعضی از فعالیت ها تا پیش از بهبودی برای شما دشوار و ناراحت کننده باشد. اما اگر به خوبی از خود مراقبت کرده و از توصیه های پزشک خود پیروی کنید، مدت زیادی طول نمی کشد که زخم شما درمان خواهد شد.
Source: www.kidshealth.org
بدون نظر